Ίσως αυτό το βιβλίο να μην έμπαινα ποτέ στο κόπο να το διαβάσω αν δεν έπεφτε στα χέρια μου την περίοδο του εγκλεισμού μας, όχι σε “σωφρονιστικά” καταστήματα όπως του συγγραφέα αλλά σε κατ’ οίκον περιορισμό και με κατάλυση πολλών (αν όχι όλων) των δικαιωμάτων μας.
Με λίγα λόγια δεν χρειάστηκε και πολύ ώστε να επέλθει η όποια ταύτιση με τον συγγραφέα και ήρωα του βιβλίου. Εδώ καλό θα ήταν να πούμε ότι το βιβλίο είναι ουσιαστικά μια αυτοβιογραφία του Βασίλη Παλαιοκώστα, γνωστού σε όλους μας για πολλούς και διάσημους λόγους. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι είναι ο πιο “ακριβοπληρωμένος” καταζητούμενος στην Ιντερπόλ ( ουσιαστικά δηλαδή είναι επικηρυγμένος σε 190 χώρες παγκοσμίως – 237 έχει όλες όλες ο πλανήτης μας – και καταζητείται έναντι αμοιβής ενός εκατομμυρίου ευρώ) , έχει δραπετεύσει 2 φορές από τις φυλακές Κορυδαλλού με ελικόπτερο (!!), έχει ληστέψει πάμπολλες φορές τράπεζες και 2 φορές έχει απαγάγει επιχειρηματίες των ανώτατων οικονομικών στρωμάτων.
Πέραν τούτου όμως (κι αν δεν έχετε εντυπωσιαστεί ήδη) γιατί να μπει κάποιος στο κόπο να διαβάσει ιστορίες από τη ζωή ενός “παραβατικού στοιχείου” το όποιο έχει περάσει όλη του τη ζωή στη παρανομία και κινούμενος εκτός νομικών ορίων και πλαισίων απλά κάνει ότι κατεβάσει η γκλάβα του, ενδιαφερόμενος μόνο για το προσωπικό του συμφέρον;
Είμαι με την αλήθεια, άσχετα ποιος τη λέει. Είμαι με τη δικαιοσύνη άσχετα για ποιον είναι υπέρ —ή κατά.
Malcolm X, 1925-1965, Αμερικανός ακτιβιστής
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με το γεγονός ότι ό,τι διαβάζουμε είναι αληθινό. Δηλαδή ωραία τα Prison Break , τα Casa de Papel και λοιπά, όμως εδώ έχουμε γεγονότα που πραγματικά συνέβησαν και αυτό από μόνο του το καθιστά συναρπαστικό. Μιλάμε κατ’ ουσία για έναν άνθρωπο γήινο χωρίς εξωπραγματικές δυνάμεις και αφύσικα στοιχεία, που όμως παράλληλα βγάζει συνεχώς λαγούς από το καπέλο του, βασιζόμενος στη γείωση του με τον λαό και στη πλήρη εκμετάλλευση αυτών των γήινων χαρακτηριστικών του. (βοήθεια από τον ντόπιο πληθυσμό, άριστο προσανατολισμό, αντοχή στις κακουχίες, άμεσο πάρσιμο αποφάσεων σε κρίσιμες στιγμές κ.α)
Άλλωστε τείνει να γίνει αστικός μύθος το ότι ο Παλαιοκώστας ποτέ δεν αδικεί τον αδύναμο, δεν τα παίρνει από τον φτωχό και ίσα ίσα τον αποζημιώνει κιόλας αφήνοντας χρήματα σε όποιον πχ του έκλεψε το αυτοκίνητο ή του προξένησε κάποιου είδους ζημιά. ( να σημειώσουμε εδώ ότι όντως παρ όλη τη σωρεία αδικημάτων για τα οποία κατηγορείται κανένα στοιχείο δεν έχει ως τα σήμερα καταρρίψει αυτόν το μύθο. )
Κάτι που μας φέρνει στο δεύτερο λόγο :
Τι είναι η διάρρηξη μιας τράπεζας μπροστά στην ίδρυση μιας τράπεζας;
Μπέρτολτ Μπρεχτ, 1898-1956, Γερμανός συγγραφέας
ΑΞΙΑΚΟΣ κώδικας.
Διαβάζοντας αυτό το βιβλίο αντιλαμβάνεσαι, σιγά σιγά πως η ζωή του Παλαιοκώστα δεν είναι η ζωή ενός τομαριού που απλά ενδιαφέρεται για τον εαυτό του και πετυχαίνει το σκοπό του ανεξαρτήτους κόστους. Βλέπουμε ένα άνθρωπο δομημένο, με αξίες και ιδανικά που πολλές φορές, για να μη σπάσει αυτόν του ακριβώς τον αξιακό κώδικα αλλάζει αποφάσεις με κόστος για τον ίδιο προσωπικά ή για τον σκοπό του.
Κάνοντας χωρίς να θες αντιπαραβολή το τρόπο σκέψης και δράσης της μιας πλευράς και τον τρόπο σκέψης και δράσης της άλλης σου γίνεται καθαρό ότι τελικά ίσως το “νόμιμο” και “ηθικό” να μην είναι τόσο νόμιμο και ηθικό και ο παράνομος και καταδικασμένος να είναι τελικά απείρως αγνότερος και καθαρότερος από τον κάθε “τιμητή” και “υπερασπιστή” της “νομιμότητας” και “ηθικής”.
Όσο πιο διεφθαρμένο είναι το κράτος, τόσο περισσότερο νόμοι υπάρχουν.
Τάκιτος, 55-120 μ.Χ., Ρωμαίος ιστορικός
Διαβάζοντας στοιχεία για το τρόπο λειτουργίας της αστυνομίας γενικότερα ως σώματος, για “εξαίρετους” τοπικούς ή μη άρχοντες του τόπου καθώς και για το σύστημα γενικότερα (δικαστικό, σωφρονιστικό, πολιτικό) αντιλαμβάνεσαι και μέσω μιας άλλης οπτικής αυτό που βιωματικά ξέρεις ήδη, ότι δηλαδή γενικότερα κάτι δε πάει καλά.
Χωρίς να είσαι ο Παλαιοκώστας, νιώθεις σαν τον Παλαιοκώστα. Ο κυνηγός του είναι η αστυνομία και το πολιτικό σύστημα που προστατεύει, εσένα σε κυνηγάει το τραπεζικό σύστημα που έχει στο χέρι το πολιτικό σύστημα και το προστατεύουν τα σώματα ασφαλείας (ποιανού;) . Ο Παλαιοκώστας παλεύει να ζήσει ελεύθερος κλέβοντας το τραπεζικό σύστημα και τους απελπιστικά πλούσιους που δημιουργούν τους απελπισμένους φτωχούς. Εσύ παλεύεις να ζήσεις το παιδί σου ελεύθερο γιατί εσυ δε το κατάφερες.
Χωρίς να είναι κάποιος φιλόσοφος ο συγγραφέας, χωρίς να διαβάζεις κάτι ιδιαίτερο και μοναδικό ως προς τον τρόπο γραφής, είναι ένα βιβλίο καλογραμμένο ( επ ουδενί δεν είναι σε κλασική λογοτεχνική φόρμα ), το οποίο έχει μια αμεσότητα και σε κρατάει σε ενδιαφέρον. Και παρά τη ταπεινή του καταγωγή σε βάζει σε πολύ βαθύτερες σκέψεις τόσο για το τρόπο που ζεις εσύ, όσο και για το τρόπο που όλοι είμαστε αναγκασμένοι να ζούμε. Σε κλιμακούμενες προς το στενότερο φυλακές όπου οι απαγορεύσεις είναι πλέον τόσες όπου απλά αρκείσαι να υπάρχεις. Όλα αυτά ερχόμενα σε αντιδιαστολή με το τρόπο ζωής του Παλαιοκώστα ενεργοποιούν αυτόματα διαδικασίες όπου αμφισβητείς τόσο το πως έχεις επιλέξει να ζεις και ενδεχομένως να αντιμάχεσαι τα πρέπει και τα μη του συστήματος, όσο και το αν το νόμιμο είναι εντέλει και τίμιο.
Κλείνοντας, το βιβλίο αυτό σου αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση. Γλυκιά γιατί κάποιος τύπος παίρνει εκδίκηση για εσένα και κατορθώνει να γράψει στα παλαιότερα των υποδημάτων του άρχοντες, νόμους και ηθικές και ζει τη ζωή όπως θα έπρεπε όλοι να τη ζούμε, αλλά και πικρή γιατί γνωρίζεις πως υπό άλλες συνθήκες αυτό το άτομο θα μεγαλουργούσε και θα ήταν όχι ένας δακτυλοδεικτούμενος καταζητούμενος, αλλά ένας άνθρωπος πρότυπο που ζει και πεθαίνει έχοντας σαν μοναδική του πυξίδα την προσωπική του ηθική.
Η χειρότερη μορφή βίας είναι η φτώχεια.
Μαχάτμα Γκάντι, 1869-1948, Ινδός στοχαστής και ακτιβιστής
(επ ουδενί η ιστοσελίδα και ο συντάκτης του άρθρου; δεν επικροτούν και δεν προβάλουν ως υγιείς πράξεις και σκέψεις του συγκεκριμένου συγγραφέα. )
